سوره مجادله
| < حدید - حشر > | |
|---|---|
|
| |
| شماره سوره | ۵۸ |
| جزء | ۲۸ |
| نزول | |
| ترتیب نزول | ۱۰۶ |
| مکی/مدنی | مدنی |
| اطلاعات آماری | |
| تعداد آیات | ۲۲ |
| تعداد کلمات | ۴۷۵ |
| تعداد حروف | ۲۰۴۶ |
سوره مُجادِله پنجاه و هشتمین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن است که در جزء ۲۸ جای گرفته است. نامگذاری این سوره به نام مجادله، به دلیل شکایت زنی از ظهار همسرش نزد رسول الله(ص) است. سوره مجادله درباره حکم ظهار، آداب معاشرت و همنشینی و منافقان سخن می‌گوید و مؤمنان را از ورود به حزب شیاطین و منافقان برحذر می‌دارد.
آیه نجوا از آیات مشهور این سوره است. حضور در حزب خداوند و دور ماندن از عذاب الهی و فقر، از فضایل قرائت این سوره بیان شده است. سوره مجادله تنها سوره‌ای است که در تمام آیاتش کلمه «الله» آمده است.
معرفی
- نامگذاری
این سوره به سوره مجادله معروف است؛ زیرا آغاز آن به مجادله و شکایت زنی اشاره می‌کند که به سبب ظِهار همسرش، به پیامبر(ص) شکایت برده بود. (ظهار بدین معناست که مردی به ناروا، همسر خود را به مادرش تشبیه کند که احکام فقهی خاص دارد؛) به همین جهت این سوره را «ظهار» نیز می‌نامند. نام دیگر این سوره «قَدْ سَمِعَ» است؛ زیرا با همین عبارت آغاز می‌گردد.
- محل و ترتیب نزول
سوره مجادله جزو سوره‌های مدنی و در ترتیب نزول صد و ششمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف پنجاه و هشتمین سوره قرآن است و در ابتدای جزء ۲۸ قرار دارد.
- تعداد آیات
سوره مجادله ۲۲ آیه، ۴۷۵ کلمه و ۲۰۴۶ حرف دارد. این سوره جزو سوره‌های مُفَصّلات (دارای آیات کوتاه) و کمی کمتر از یک حِزب است. این سوره را در شمار سوره‌های ممتحنات نیز آورده‌اند که گفته شده این سوره‌ها با سوره ممتحنه تناسب محتوایی دارند.
- کلمه الله در تمام آیات
ویژگی خاص سوره مجادله این است که تنها سوره‌ای است که در تمام آیاتش کلمه «الله» آمده است.
محتوا
بنابر تفسیر نمونه محتوای سوره مجادله را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد:
- در بخش اول سخن از حکم ظِهار است که در جاهلیت نوعی طلاق و جدایی دائمی محسوب می‌شد و اسلام آن را تعدیل کرد و در مسیر صحیح قرار داد.
- در بخش دیگری سخن از آداب همنشینی و معاشرت است، از جمله منع از نجوا (سخنان در گوشی) و همچنین جادادن به کسانی که تازه وارد مجلس می‌شوند.
- در آخرین بخش، بحث درباره منافقان است؛ کسانی که در ظاهر دم از اسلام می‌زدند؛ اما با دشمنان اسلام سر و سرّ داشته و دارند. این بخش، مسلمانان راستین را از ورود به حزب شیاطین و منافقان بر حذر می‌دارد، و آنان را به رعایت «حب فی الله» و «بغض فی الله» و ملحق شدن به «حزب الله» دعوت می‌کند.
| با فرمان خدا و پیامبر مخالفت نکنید | |||||||||||||||||||||
| گفتار سوم: آیه ۱۴-۲۲ برقرار نکردن رابطه دوستی با دشمنان خدا | گفتار دوم: آیه ۸-۱۳ پرهیز از توطئه‌چینی و اهانت به پیامبر | گفتار اول: آیه ۱-۷ مخالفت‌نکردن با فرمان خدا در شیوه طلاق | |||||||||||||||||||
| مطلب اول: آیه ۱۵-۱۸ افشای رابطه دوستی منافقان با دشمنان خدا | مطلب اول: آیه ۸ اقدامات منافقان برای مخالفت با پیامبر | مطلب اول: آیه ۱-۲ ظالمانه‌بودن طلاق ظهار | |||||||||||||||||||
| مطلب دوم: آیه ۱۵-۱۸ مجازات دوستی با دشمنان خدا | مطلب دوم: آیه ۹-۱۳ وظایف مؤمنان برای مقابله با منافقان | مطلب دوم: آیه ۳-۴ کفاره طلاق ظهار | |||||||||||||||||||
| مطلب سوم: آیه ۱۹-۲۱ صفات دوستداران دشمنان خدا | مطلب سوم: آیه ۵-۷ عواقب مخالفت با فرمان خدا | ||||||||||||||||||||
| مطلب چهارم: آیه ۲۲ هیچ مؤمنی با دشمنان خدا دوستی نمی‌کند | |||||||||||||||||||||
روایت‌های تاریخی
- شکایت زنی به پیامبر(ص) از ظهار (آیه ۱)
- امر به صدقه‌دادن برای گفتگو با پیامبر و نسخ آن (آیه‌های ۱۲-۱۳).
آیات مشهور
- يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّ‌سُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَأَطْهَرُ... (آیه ۱۲)
ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هرگاه با پيامبر [خدا] گفتگوى محرمانه مى‌كنيد، پيش از گفتگوى محرمانه خود صدقه‌اى تقديم بداريد. اين [كار] براى شما بهتر و پاكيزه‌تر است.
جمعی از مفسران معروف از جمله شیخ طبرسی در مجمع البیان درباره شأن نزول این آیه و آیات بعد آن نوشته‌اند جمعی از ثروتمندان نزد پیامبر(ص) می‌آمدند و با او نجوا می‌کردند [و با این کار هم وقت پیامبر را می‌گرفتند و هم مایه نگرانی مستمندان بودند]. بنابراین خداوند دستور داد قبل از نجواکردن با پیامبر(ص) صدقه‌ای به مستمندان بپردازند. ثروتمندان وقتی چنین دیدند از نجوا خودداری کردند. پس آیه بعد نازل شد [و آنان را ملامت کرد و حکم آیه اول را نَسخ کرد] و اجازه نجوا را به همگان داد. در این میان تنها کسی که صدقه می‌داد و با پیامبر نجوا می‌کرد امام علی(ع) بود.علامه طباطبایی در المیزان در توجیه تأثیر صدقه در طهارت دل های بی نیازان پیش از نجوا با پیامبر(ص) می‌نویسد: چون اغنیاء زیاد با پیامبر(ص)نجوا می کردند و این را مایه تقرب و امتیازی برای خودشان می شمردند و باعث دلشکستگی و اندوه نیازمندان می شدند، مأمور شدند تا با صدقه دادن به نیازمندانشان هم مهربانی و دوستی و همدلی را میان خود افزایش بدهند و هم خشم و کینه‌ها را بزدایند.
- آیه حزب الله(۲۲)
لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ ۚ أُولَٰئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ ۖ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ۚ أُولَٰئِكَ حِزْبُ اللَهِ ۚ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.
ترجمه: هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمی‌یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندانشان باشند؛ آنان کسانی هستند که خدا ایمان را بر صفحه دل‌هایشان نوشته و با روحی از ناحیه خودش آنها را تقویت فرموده، و آنها را در باغ‌هایی از بهشت وارد می‌کند که نهرها از زیر (درختانش) جاری است، جاودانه در آن می‌مانند؛ خدا از آنها خشنود است، و آنان نیز از خدا خشنودند؛ آنها «حزب الله» اند؛ بدانید «حزب الله» پیروزان و رستگارانند.
برخی از مفسران از آیه استفاده کرده اند که حزب الله، با دشمن خدا دوست نمى‌شود و نژاد و زبان و منطقه خاص ندارد و هر مؤمن مقاوم و استوار، جزو حزب الله است.
همچنین ببینید: حزب‌الله
آیات الاحکام
آیات ابتدایی (آیه ۲ـ۴) سوره مجادله را جزو آیات الاحکام برشمرده‌اند. این آیات درباره ظِهار سخن می‌گویند؛ عملی که در جاهلیت انجام می‌شد و مرد برای اینکه زنش را طلاق ابدی بدهد، به همسرش می‌گفت تو همچون پشت (ظَهر) مادرم هستی. خداوند در این آیات، ظِهار را عملی ناپسند معرفی می‌کند و می‌گوید این کار، زن و شوهر را تا ابد بر همدیگر حرام نمی‌کند؛ اما اگر بخواهند به زندگی زناشویی برگردند مرد باید کفاره دهد.
فضیلت و خواص
برای تلاوت این سوره، فضایلی در برخی روایات بیان شده است:
- در روایتی از پیامبر (ص) آمده است:«هر کس سوره مجادله را تلاوت کند در قیامت در گروه حزب اللّه خواهد بود».
- در حدیث دیگری از امام صادق (ع) آمده است: «هر کس سوره حدید و مجادله را در نمازهای فریضه بخواند و آن را ادامه دهد، خداوند هرگز او را در تمام طول زندگی عذاب نمی‌کند، و در خود و خانواده‌اش هرگز بدی نمی‌بیند، و نیز گرفتار فقر و بدحالی نمی‌شود».
متن و ترجمه
سوره مجادله
| متن | ترجمه |
|---|---|
| بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ قَدْ سَمِعَ اللَّـهُ قَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى اللَّـهِ وَاللَّـهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَ‌كُمَا ۚ إِنَّ اللَّـهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ ﴿١﴾ الَّذِينَ يُظَاهِرُ‌ونَ مِنكُم مِّن نِّسَائِهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ ۖ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ ۚ وَإِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنكَرً‌ا مِّنَ الْقَوْلِ وَزُورً‌ا ۚ وَإِنَّ اللَّـهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ ﴿٢﴾ وَالَّذِينَ يُظَاهِرُ‌ونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِ‌يرُ رَ‌قَبَةٍ مِّن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا ۚ ذَٰلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِ ۚ وَاللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿٣﴾ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَ‌يْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا ۖ فَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِينًا ۚ ذَٰلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّـهِ وَرَ‌سُولِهِ ۚ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّـهِ ۗ وَلِلْكَافِرِ‌ينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿٤﴾ إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ كُبِتُوا كَمَا كُبِتَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ وَقَدْ أَنزَلْنَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ ۚ وَلِلْكَافِرِ‌ينَ عَذَابٌ مُّهِينٌ ﴿٥﴾ يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّـهُ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا ۚ أَحْصَاهُ اللَّـهُ وَنَسُوهُ ۚ وَاللَّـهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿٦﴾أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّـهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْ‌ضِ ۖ مَا يَكُونُ مِن نَّجْوَىٰ ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَ‌ابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَا أَدْنَىٰ مِن ذَٰلِكَ وَلَا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا ۖ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۚ إِنَّ اللَّـهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿٧﴾ أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَىٰ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَيَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّ‌سُولِ وَإِذَا جَاءُوكَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّـهُ وَيَقُولُونَ فِي أَنفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللَّـهُ بِمَا نَقُولُ ۚ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَهَا ۖ فَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿٨﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّ‌سُولِ وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّـهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُ‌ونَ ﴿٩﴾ إِنَّمَا النَّجْوَىٰ مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيْسَ بِضَارِّ‌هِمْ شَيْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّـهِ ۚ وَعَلَى اللَّـهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿١٠﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّـهُ لَكُمْ ۖ وَإِذَا قِيلَ انشُزُوا فَانشُزُوا يَرْ‌فَعِ اللَّـهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَ‌جَاتٍ ۚ وَاللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿١١﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّ‌سُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَأَطْهَرُ ۚ فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ رَّ‌حِيمٌ ﴿١٢﴾ أَأَشْفَقْتُمْ أَن تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَاتٍ ۚ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّـهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا اللَّـهَ وَرَسُولَهُ ۚ وَاللَّـهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿١٣﴾ أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّـهُ عَلَيْهِم مَّا هُم مِّنكُمْ وَلَا مِنْهُمْ وَيَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ﴿١٤﴾ أَعَدَّ اللَّـهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا ۖ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿١٥﴾ اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّـهِ فَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ ﴿١٦﴾ لَّن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّـهِ شَيْئًا ۚ أُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿١٧﴾ يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّـهُ جَمِيعًا فَيَحْلِفُونَ لَهُ كَمَا يَحْلِفُونَ لَكُمْ ۖ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ عَلَىٰ شَيْءٍ ۚ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْكَاذِبُونَ ﴿١٨﴾ اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّـهِ ۚ أُولَـٰئِكَ حِزْبُ الشَّيْطَانِ ۚ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُ‌ونَ ﴿١٩﴾ إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ أُولَـٰئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ ﴿٢٠﴾ كَتَبَ اللَّـهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُ‌سُلِي ۚ إِنَّ اللَّـهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ ﴿٢١﴾لَّا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ ۚ أُولَـٰئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ ۖ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ رَضِيَ اللَّـهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ۚ أُولَـٰئِكَ حِزْبُ اللَّـهِ ۚ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّـهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿٢٢﴾
| به نام خداوند رحمتگر مهربانِ خدا گفتار [زنى] را كه در باره شوهرش با تو گفتگو و به خدا شكايت مى‌كرد شنيد؛ و خدا گفتگوى شما را مى‌شنود، زيرا خدا شنواى بيناست. (۱) از ميان شما كسانى كه زنانشان را «ظهار» مى‌كنند [و مى‌گويند: پشت تو چون پشت مادر من است] آنان مادرانشان نيستند. مادران آنها تنها كسانى‌اند كه ايشان را زاده‌اند، و قطعاً آنها سخنى زشت و باطل مى‌گويند، و[لى] خدا مسلماً درگذرنده آمرزنده است. (۲) و كسانى كه زنانشان را ظهار مى‌كنند، سپس از آنچه گفته‌اند پشيمان مى‌شوند، بر ايشان [فرض] است كه پيش از آنكه با يكديگر همخوابگى كنند، بنده‌اى را آزاد گردانند. اين [حكمى] است كه بدان پند داده مى‌شويد، و خدا به آنچه انجام مى‌دهيد آگاه است. (۳) و آن كس كه [بر آزادكردن بنده] دسترسى ندارد، بايد پيش از تماس [با زن خود] دو ماه پياپى روزه بدارد؛ و هر كه نتواند، بايد شصت بينوا را خوراك بدهد. اين [حكم] براى آن است كه به خدا و فرستاده او ايمان بياوريد، و اين است حدود خدا. و كافران را عذابى پردرد خواهد بود. (۴) بى‌گمان، كسانى كه با خدا و فرستاده او مخالفت مى‌كنند ذليل خواهند شد، همان‌گونه كه آنان كه پيش از ايشان بودند ذليل شدند، و به راستى آيات روشن [خود] را فرستاده‌ايم، و كافران را عذابى خفت‌آور خواهد بود. (۵) روزى كه خداوند همه آنان را بر مى‌انگيزد و به آنچه كرده‌اند آگاهشان مى‌گرداند. خدا [كارهايشان را] برشمرده است و حال آنكه آنها آن را فراموش كرده‌اند، و خدا بر هر چيزى گواه است. (۶)آيا ندانسته‌اى كه خدا آنچه را كه در آسمانها و آنچه را كه در زمين است مى‌داند؟ هيچ گفتگوى محرمانه‌اى ميان سه تن نيست مگر اينكه او چهارمين آنهاست، و نه ميان پنج تن مگر اينكه او ششمين آنهاست، و نه كمتر از اين [عدد] و نه بيشتر، مگر اينكه هر كجا باشند او با آنهاست. آنگاه روز قيامت آنان را به آنچه كرده‌اند آگاه خواهد گردانيد، زيرا خدا به هر چيزى داناست. (۷) آيا كسانى را كه از نجوا منع شده بودند، نديدى كه باز بدانچه از آن منع گرديده‌اند، برمى‌گردند و با همديگر به [منظور] گناه و تعدّى و سرپيچى از پيامبر، محرمانه گفتگو مى‌كنند و چون به نزد تو آيند، تو را بدانچه خدا به آن [شيوه] سلام نگفته سلام مى‌دهند و در دلهاى خود مى‌گويند: «چرا به آنچه مى‌گوييم خدا ما را عذاب نمى‌كند؟» جهنم براى آنان كافى است؛ در آن درمى‌آيند، و چه بد سرانجامى است. (۸) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون با يكديگر محرمانه گفتگو مى‌كنيد، به [قصد] گناه و تعدى و نافرمانى پيامبر با همديگر محرمانه گفتگو نكنيد، و به نيكوكارى و پرهيزگارى نجوا كنيد، و از خدايى كه نزد او محشور خواهيد گشت پروا داريد. (۹) چنان نجوايى صرفاً از [القاآت] شيطان است، تا كسانى را كه ايمان آورده‌اند دلتنگ گرداند، و[لى] جز به فرمان خدا هيچ آسيبى به آنها نمى‌رساند، و مؤمنان بايد بر خدا اعتماد كنند. (۱۰) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون به شما گفته شود: «در مجالس جاى باز كنيد»، پس جاى باز كنيد تا خدا براى شما گشايش حاصل كند، و چون گفته شود: «برخيزيد»، پس برخيزيد. خدا [رتبه] كسانى از شما را كه گرويده و كسانى را كه دانشمندند [بر حسب] درجات بلند گرداند، و خدا به آنچه مى‌كنيد آگاه است. (۱۱) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هرگاه با پيامبر [خدا] گفتگوى محرمانه مى‌كنيد، پيش از گفتگوى محرمانه خود صدقه‌اى تقديم بداريد. اين [كار] براى شما بهتر و پاكيزه‌تر است؛ و اگر چيزى نيافتيد بدانيد كه خدا آمرزنده مهربان است. (۱۲) آيا ترسيديد كه پيش از گفتگوى محرمانه خود صدقه‌هايى تقديم داريد؟ و چون نكرديد و خدا [هم] بر شما بخشود، پس نماز را برپا داريد و زكات را بدهيد و از خدا و پيامبر او فرمان بريد، و خدا به آنچه مى‌كنيد آگاه است. (۱۳) آيا نديده‌اى كسانى را كه قومى را كه مورد خشم خدايند به دوستى گرفته‌اند؟ آنها نه از شمايند و نه از ايشان، و به دروغ سوگند ياد مى‌كنند و خودشان [هم] مى‌دانند. (۱۴) خدا براى آنان عذابى سخت آماده كرده است. راستى كه چه بد مى‌كردند. (۱۵) سوگندهاى خود را [چون] سپرى قرار داده بودند و [مردم را] از راه خدا بازداشتند و [در نتيجه] براى آنان عذابى خفت‌آور است. (۱۶) در برابر خداوند نه از اموالشان و نه از اولادشان هرگز كارى ساخته نيست. آنها دوزخى‌اند [و] در آن جاودانه [مى‌مانند]. (۱۷) روزى كه خدا همه آنان را برمى‌انگيزد، همان‌گونه كه براى شما سوگند ياد مى‌كردند براى او [نيز] سوگند ياد مى‌كنند و چنان پندارند كه حق به جانب آنهاست. آگاه باش كه آنان همان دروغگويانند. (۱۸) شيطان بر آنان چيره شده و خدا را از يادشان برده است؛ آنان حزب شيطانند. آگاه باش كه حزب شيطان همان زيانكارانند. (۱۹) در حقيقت، كسانى كه با خدا و پيامبر او به دشمنى برمى‌خيزند، آنان در [زمره] زبونان خواهند بود. (۲۰) خدا مقرّر كرده است كه: «حتماً من و فرستادگانم چيره خواهيم گرديد.» آرى، خدا نيرومند شكست‌ناپذير است. (۲۱) قومى را نيابى كه به خدا و روز بازپسين ايمان داشته باشند [و] كسانى را كه با خدا و رسولش مخالفت كرده‌اند -هر چند پدرانشان يا پسرانشان يا برادرانشان يا عشيره آنان باشند- دوست بدارند. در دل اينهاست كه [خدا] ايمان را نوشته و آنها را با روحى از جانب خود تأييد كرده است، و آنان را به بهشتهايى كه از زير [درختان] آن جويهايى روان است در مى‌آورد؛ هميشه در آنجا ماندگارند؛ خدا از ايشان خشنود و آنها از او خشنودند؛ اينانند حزب خدا. آرى، حزب خداست كه رستگارانند. (۲۲) |
| سوره پیشین: سوره حدید | سوره مجادله سوره‌های مکی • سوره‌های مدنی | سوره پسین: سوره حشر |
|
١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس | ||
پانویس
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۴.
- ↑ معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۸.
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۴.
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۴.
- ↑ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰و۵۹۶.
- ↑
- ↑ علی‌بابایی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۱۱۵
- ↑ خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۴۴۷ـ۴۴۹.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج۱۹، ص۱۸۹.
- ↑ قرائتی، محسن، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج ۹، ص۵۳۰.
- ↑ ایروانی، دروس تمهیدیه، ج۱، ص۴۳۵؛ فاضل مقداد، کنز العرفان، ج۲، ص۲۲۸؛ مقدس اردبیلی، زبدة البیان، ص۶۰۹.
- ↑ ایروانی، دروس تمهیدیه، ج۱، ص۴۳۵.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۱۹، ص۱۷۸.
- ↑ علی‌بابایی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۱۱۶
- ↑ علی‌بابایی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۱۱۶
- ↑ ممتحنات ۱۶ سوره قرآن است که گفته شده سیوطی آنها را به نام ممتحنات ذکر کرده است.رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۵۹۶ این سوره‌ها عبارتند از: فتح، حشر، سجده، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحریم (رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰.)
- ↑ ظهار شرایطی دارد. برای آشنایی با آنها و اینکه کفاره آن چیست و چگونه باید پرداخت کرد، به صفحه ظهار مراجعه کنید
منابع
- قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
- ایروانی، باقر، دروس تمهیدیه فی تفسیر آیات الاحکام، قم، دار الفقه، ۱۳۸۱ش.
- رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۲ش.
- دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م.
- علی‌بابایی، احمد، برگزیده تفسیر نمونه، تهران،دار الکتب الاسلامیه، چاپ سیزدهم، ۱۳۸۲ش
- فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، به تصحیح محمدباقر شریف‌زاده و محمدباقر بهبودی، تهران، نشر مرتضوی، چاپ اول، [بی‌تا].
- فرهنگ‌نامه علوم قرآن، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
- معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
- مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، زبدة البیان فی احکام القرآن، به تحقیق محمدباقر بهبودی، تهران، نشر مکتبة المرتضویه، چاپ اول، [بی‌تا].
- مکارم شیرازی، ناصر، برگزیده تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۲ش.
پیوند به بیرون